|
از روزگاران قدیم، رنگها همواره بشر را تحت نفوذ خود داشته اند و چندی بیش نیست که ما قادر به تولید رنگ شده ایم، تا پیش از قرن نوزدهم، فقط تعدادی رنگ و مواد رنگی شناخته شده بودند که ریشه آلی داشتند، گران نیز بودند بطوری که استفاده از پارچه های رنگی و مواد تزئینی فقط در انحصار ثروتمندان بود مثلاً در چین، زرد فراوان ترین رنگ، فقط مخصوص امپراطور بود و هیچ کس حق نداشت جز او رنگ زرد بر تن کند. زرد نماد خرد والا و روشن بینی بود. از طرفی رنگ سفید را در هنگام سوگواری می پوشیدند و آن را دلیل بر بدرقه متوفی بسوی قلمرو خلوص بهشت می دانستند.
رنگ سفید نشانۀ بیان غم شخص نیست بلکه بخاطر یاری بخشیدن به فرد متوفی برای رسیدن به مرحله کمال است. یا اینکه صد ها هزار حلزون زندگی خود را از دست دادند تا امپراطور روم بتواند ردای بنفش خود را بر تن کند، در حالی که رعایای او ناگزیر بر پوشیدن پارچه های پنبه ای یا کتانی ساده بودند. همچنین در سران روحانی کاتولیک روم، رنگ های نمادی مشخصی دارند که از جمله آنها ارغوانی کاردینال و سفید پاپ است و در جشن ها و میهمانی های کلیسایی، این لباس ها پوشیده می شوند. فقط در صد سال اخیر بوده است که وضع یاد شده کاملاً دگرگون شده است.
امروزه هر چیزی را که بشر می سازد دارای رنگ می باشد یعنی برای هر منظوری رنگ خاصی فراهم است. رنگ آبی آسمان، رنگ سرخ غروب آفتاب و رنگ سبز درختان و تمام رنگ های طبیعی را در اختیار داریم. اشیاء ساخته شده توسط بشر نیز پیوسته ما را شیفته و مسحور خود می سازند.
زندگی بشر اولیه تحت تاثیر دو عامل روز و شب (روشنایی و تاریکی) بوده است. شب محیطی را فراهم می آورد که بشر دست از فعالیت خود بردارد و در روز به دنبال کار و عمل خود برود. لذا رنگ آبی متمایل به تیره، رنگ آرامش و عدم فعالیت است در حالی که زرد روشن، رنگ امید و فعالیت است. از نظر بشر اولیه فعالیت، آیینی بود که به دو صورت ظاهر می شد: یا به شکار می رفت و حمله می کرد و یا این که شکار می شد و از خود در برابر حمله دفاع می نمود.
عملیات مربوط به حمله یا پیروزی معمولاً با رنگ قرمز نشان داده می شد، در حالیکه رنگ سبز مظهر دفاع از خود بود. همانطوری که می دانید رنگ های گوناگون اثرات احساسی و روانی متفاوتی را بر بیننده بر جای می گذارند. از دید روا نشناسی هر رنگ برای خود مفهوم و سمبلی دارد ولی چون چهار رنگ اصلی (آبی، سبز، قرمز، زرد) از اهمیت خاصی برخوردارند ابتدا شرح کوتاهی دربارۀ آنها بیان می شود.
● آبی:
آبی سمبل آرامش، آسایش، امید، صداقت و بعضاً نماد دوری است لذا برای سالیان متمادی، این رنگ در زمره محبوبترین رنگها در بین مردان به شمار میرفت.نشانگر عمق احساسات بوده و صفات خود محور، منفعل، روحیه مشارکت و همکاری، حساسیت طبع، دارای قدرت ادراک زیاد و روحیه اتحاد با دیگران، طالب آرامش، ملایمت، عشق و محبت.
● سبز:
با اینکه رنگ سبز به وفور در طبیعت یافت میشود، اما همیشه به عنوان رنگ مطلوب، رواج داشته است. به خاطر کاربرد ابتدایی این رنگ در مراسم بتپرستان، مسیحیان اولیه از استفاده این رنگ امتناع میورزیدند. رنگ سبز، برای مسلمانان مقدس بوده و نزد ایرلندیها نشانه بخت و شانس است. رنگ سبز، خنک و طراوتبخش بوده و در بهار و تابستان بیشتر استفاده میشود.نشانگر نرمش پذیری، خود محوری، انفعال، حالت دفاعی، استقلال، تغییر ناپذیری، روحیه اصرار و سماجت، اظهار وجود و عرض اندام، روحیه لجاجت، و عزت نفس.
● قرمز:
رنگ قرمز یکی از سه رنگ اصلی است و نشان دهنده عشق، گرما و صمیمیت است.
از آنجایی که خون و آتش قرمز است، این رنگ را نماد خطر میدانند. در بعضی از کشورهای آسیایی، لباس عروس به رنگ قرمز طراحی می شود زیرا معتقدند که قرمز، شیطان را دور نگاه میداردقرمز اولین رنگ است که شما در تاریکی می بینید و از فاصله بسیار زیاد به خوبی دیده نمیشود.
این رنگ بش از رنگ های دیگر حواس را تحریک میکند و بیش از سایر رنگ ها جلب توجه میکند.
رنگ قرمز رنگی گرم است که باعث به وجود آمدن هیجانات قوی در شما میشود و یادآور خطر آتش است.
قرار گرفتن در میان رنگ قرمز باعث افزایش جریان خون شده و در نتیجه میزان ترشح آدرنالین مغز افزایش می یابد.
برای به جریان انداختن انرزی ذخیره شده بدن و بالا بردن گرمای بدنتان میتوانید از رنگ قرمز استفاده کنید.
قرمز رنگی بسیار انرژی زا و هیجان آور است. زمانی که احساس کمبود انرژی افسردگی یا ضعف جسمی دارید رنگ قرمز را در ذهنتان تصور کرده و یا به رنگ قرمز نگاه کنید. البته قرار گرفتن بیش از حد در محیطی با رنگ قرمز خسته کننده میباشد و باعث تمام شدن انرژی فرد میشود.
رنگ قرمز هیجان سرعت قدرت و لذت ایجاد میکند. هیجاناتی که با دیدن رنگ قرمز به وجود می آیند متفاوتند و می توانند دامنه وسیعی داشته باشند: شور و شوق، عشق و هوس، عصبانیت، خشم و قتل.
برای جلب توجه در تبلغات و نمایش ها از رنگ قرمز استفاده میکنند.
رنگ قرمز رنگ جالبی برای پارچه های طرح دار است و به اتاق حس گرمی و مهمان نوازی میدهد.
طبیعت رنگ قرمز بسیار مثبت است و افکار و احساسات منفی را از بین میبرد.
رنگ قرمز میتواند خشم و دمدمی مزاجی را تحریک کند.
رنگ قرمز برای از بین بردن احساسات منفی مفید است و میتواند به کسانی که خجالتی هستند یا اعتماد به نفس پایینی دارند کمک کند تا با اعتماد به نفس بیشتری رفتار کنند.
نشانگر نیروی اراده، برون گرائی، تهاجم، انفعال، دارای حس رقابت، اهل عمل و فعالیت، آرزومندی، هیجان پذیری.
● زرد:
در فرهنگهای گوناگون، رنگ زرد، معانی مختلفی دارد. چینیهای باستان آن را رنگی مقدس می دانند ضمن اینکه مصریان و یونانیان هم رنگ زرد را سمبل قدرت می نامیدند. مسیحیان اولیه، به خاطر اینکه طلا (پول و ثروت) به رنگ زرد بود آن را رنگی تحقیرآمیز می دیدند. علیرغم ارتباط نمادین زرد با نیرنگ و ترس، این رنگ گرم، شاد و نشاطآور است.نشانگر خود انگیختگی، برون محوری، آینده نگری، غیر مستقل، توسعه طلبی، اهل تحقیق و پژوهش، تغییرپذیری، پرتوقع، داشتن اصالت و نیروی ابتکار. حال به پاره ای از معانی روانشناسی و فیزیولوژی دیگر رنگ ها می پردازیم:
● خاکستری:
خاکستری یا طوسی، در واقع رنگ سیاهی است که روشن شده و نمادی از فروتنی، بازنشستگی، اندوه یا بعضاً شرم و حیا به شمار میرود.مظهر افسردگی و بی تفاوتی، گوشه گیری، عدم فعالیت و بی تفاوتی.
● بنفش:
از دوران زندگی اقوام فنیقی، بنفش نمادی از سلطنت، قدرت، تحمل و شکوه بوده است. ساکنین اولیهی جزیره کرت (بزرگترین جزیره در یونان)، توانستند رنگ بنفشی را تهیه کنند که بسیار با ارزش و کمیاب بود. این رنگ از حلزونهای ریز و کوچک تهیه می شد. لباس کاهنـان بـزرگ یهودی نیز به صورت رداهـای بنـفش بود اما مسیحیـان اولیه استفاده از بنفش را به خاطر مرتبط بودن آن با فرمانروایی رم و سلطنت، مردود میشمردند بر خیال پردازی شما می افزاید، سبب تقویت کردن عمق احساسات می شود، روحیه شاعرانه و رومانتیک، دوستدار هنر و زیبایی، متکی بودن بر دیگران.
● قهوه ای:
از آنجایی که نوعی قهوهای مشتق از نارنجی، توسط طبقهی کارگر و روستاییان اروپای قرون وسطی پوشیده میشد، از این رو نماد فرودستی و حقارت شد. این رنگ به گونهای نماد پاییز و زوال به شمار میرود. اما این نکته را نباید از نظر دور داشت که همواره در زمره رنگهای مرسوم و رایج بوده استنیاز شدید به آسایش جسمی و روحی، فعال، علاقه بسیار زیاد به خانواده.
● سیاه: در فرهنگ یونانیان، سیاه به معنای زندگی بوده است اما از قرن شانزدهم به بعد، رنگ مشکی برای عزاداران استفاده میشود. همچنین سیاه معناهای دیگری نظیر راز و رمز، تراژدی و سکوت را نیز به دست آورد.بی علاقگی به زندگی، نفی هر چیز، بد بینی، ناباوری و لجاجت مظهر ترس، خیانت و غمگینی.
● سفید:
سفید معمولاً بیانگر خلوص، بیگناهی، ایمان، صلح و یا تسلیم است. سفید سالهاست که نمادی از نجابت و پاکدمنی به شمار میرود لذا رنگ رایج و مرسوم لباس عروس است قدرت تحلیل را افزایش می دهد، احساس آزادی، مظهر خوش بینی، شادی و پاکی.
● صورتی:
مظهر رویایی و رومانتیک، افرادی که این رنگ را انتخاب می کنند در مناطق مرفه زندگی می کنند و تیپ های تحصیل کرده هستند. نیلی: قدرت خطر پذیری را افزایش می دهد، اعتماد به نفس به شما می بخشد.
● طلایی:
احساسات شما را بیدار می کند، باعث رضایت و خرسندی می شود.
● نارنجی:
احساس شهامت و بی باکی، مظهر نشاط و امید، توانایی سازگاری با محیط را به شما می بخشد.
آری رنگ ها به خاطر تجاربی که در زندگی داشتیم و یا یادگرفته های ما روی احساساتمان تاثیر می گذارند؛کودکی که به تازگی به دنیا آمده است توانایی خود را برای دیدن از طریق تفاوت گذاردن میان روشنایی و تاریکی آغاز می کند. حتی دانش آموزان مدرسه نیز ترجیح می دهند که رنگ لباسشان را خود انتخاب کنند. این امر در تحقیقی که بین دانش آموزان اول تا سوم دوره متوسطه انجام شده کاملاً مشهود است که در زیر بر آن اشاره می کنیم:
نکته جالب دیگر این است که رنگ های زرد، قرمز و سبز در گروه پسران بیش از دختران بوده و علت آن شاید بدلیل نوع نگرش و ذهنیت منفی در جامعه و حتی موارد غیر اخلاقی پنداشتن استفاده از این رنگها در نوع پوشش و حتی ارائه کمتر در بازار فروش می باشد. |